Mavi Marmara gemisi avukatları, İsrail'in, gemiye düzenlediği saldırıya ilişkin Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcılığının soruşturma açmama kararını eleştirdi.
Mavi Marmara gemisinin bayrak devleti olan Komorlar Birliği Devleti avukatları, düzenledikleri basın toplantısında Uluslarası Ceza Mahkemesi Savcılığına yapılan başvuruyu ve savcılığın tespitlerini değerlendirdi.
Avukatlar adına açıklama yapan Ramazan Arıtürk, İsrail tarafından Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010'da yapılan saldırıyla ilgili tüm delilleri topladıktan sonra, İsrail ve sorumluluğu bulunanlar hakkında UCM'ye başvurduklarını anımsattı.
Başvuru üzerine UCM Savcılığının, ön soruşturma başlattığını belirten avukat Arıtürk, ''UCM Savcılığı, hukuk usulü bakımından 'mahkemenin yetkisi, işlenen suçlar, suçun ağırlığı ve tamamlayıcılık' ilkeleri uyarınca Mavi Marmara vakıasını inceledi. Roma statüsünün 53. maddesi uyarınca, Mavi Marmara vakıasına ilişkin olarak soruşturma açıp açmama konusundaki kararında savcılık, bu davada yer, zaman ve konu bakımından UCM'nin yetkili olduğunu kabul etti'' dedi.
UCM Savcılığının, İsrail'in hukuksuzlukları aleyhine şimdiye dek vurgulanmayan birçok konuya dikkati çektiğini vurgulayan Arıtürk, savcılığın İsrail'in Gazze üzerinde uluslararası hukuk nezdinde "işgalci devlet" statüsünde olduğunu kabul ettiğini, buna da İsrail'in, Gazze üzerindeki "etkin kontrolünü" devam ettirdiğini gerekçe olarak gösterdiğini söyledi.
Arıtürk, UCM Savcılığının, Mavi Marmara olayında savaş suçu işlendiğini de kabul ettiğini anımsatarak, ''Kasten adam öldürme'', ''Kasten ağır yaralama'' ve ''İnsan onuruyla bağdaşmayan saldırı'' suçlarının, gemide ve İsrail hapishanelerinde İsrail tarafından işlendiğinin tespit edildiğini ifade etti.
Bu suçlar bakımından savcılığın İsrail'in "meşru savunma" iddilarını da yerinde bulmadığını, gemideki "kasten adam öldürme" olaylarına bakıldığında bunların önemli bir kısmının baş ve boyun bölgesine çok yakın mesafeden ateş edilerek yapıldığını tespit ettiğini belirten Arıtürk, şunları söyledi:
''İsrail'in işlediği tespit edilen tüm bu suçlara rağmen UCM Savcılığı, işlenen suçlar hakkında 'suçun ağırlık derecesini yeterli' bulmadığı için soruşturma açmaktan imtina etmiştir. UCM Savcılık Ofisi, bunu da 'öldürülen mağdur sayısının azlığı, işlenen suçların filodaki 7 gemiden sadece birinde işlenmiş olması, filonun durdurulmasının Gazze'ye giden yardımlarda hatırı sayılır bir etkisi olmayacağı' gibi gerekçelere dayandırmıştır. UCM Savcılığının bu tespitlerine katılmak hukuken mümkün değildir. Zira aynı UCM, Sudan'da 11 kişinin öldürüldüğü iddiaları ile açılan Abu Garda davasında, ‘suçun yeterince ağır olduğunu kabul etmiştir.
Yine 'suçun ağırlık derecesini' incelerken UCM, 'bu suçların sadece Mavi Marmara’da işlenen suçlar olduğunu, İsrail'in Gazze'de işlediği suçlardan mücerret olduğunu' belirtmiştir. Oysaki İsrail, kendi iddialarında bile Mavi Marmara ve filodaki diğer gemi yolcularına saldırısını, Gazze'deki mücadelesinin bir parçası olarak görmektedir. Bu nedenle İsrail'inMavi Marmara saldırısı ve orada işlediği suçlar, Gazze'ye karşı yürüttüğü silahlı saldırının ve orada işlediği suçların bir parçası olarak değerlendirilirse 'suçun ağırlık derecesi' hukuken tartışmaya yer bırakmayacak kadar açık hale gelir.''
Arıtürk, Uluslararası sularda tamamen silahsız insani yardım gönüllülerine İsrail silahlı kuvvetlerinin bu sofistike saldırısının, tek başına bir "ağırlık derecesi" olduğunun altını çizerek, ''UCM'nin kararının birçok yerinde vurgu yaptığı 'sivillik' vurgusuyla çelişen bir kararı, vakıayı değerlendirirken sayın savcılığın düştüğü hukuki değerlendirme yanlışlığından kaynaklanmaktadır'' dedi.
Ayrıca özgürlük filosuna yönelik bu saldırının, İsrail'in Gazze'ye yönelik her türlü insani yardımı engelleyen siyasetinin bir parçası olduğunu anlatan Arıtürk, İsrail'in Mavi Marmara saldırısında işlediği suçların tesirlerine bakıldığında da uluslararası kamuoyunun ve bölgesel barışın olumsuz etkilendiğinin son dört yılda açıkça görüldüğünü söyledi.
Gerek BM Güvenlik Konseyi gerekse BM İnsan Hakları Konseyinde bu konunun acilen gündeme alınmış olması ve işlenen suçların araştırılması için Araştırma Komisyonu kurulmasının, yaşanan olayın ağırlığını gösteren en önemli delillerinden olduğunu kaydeden Arıtürk, ''BM İnsan Hakları Konseyi'nin uluslararası hukukta geçerliliği olan raporunun varlığına rağmen UCM'nin 'suçun ağırlık derecesinin' tespitinde bu raporu görmezden geldiği açıktır. Bilindiği üzere UCM'nin görevi, uluslararası suçların tekrar işlenmesini önlemek için uluslararası barış, güven ve refaha katkıda bulunmaktır. Zaten UCM bu amaçla kurulmuştur. Oysaki UCM, 'suçun ağırlık derecesi' yönünden bu başvuru hakkında verdiği kararla uluslararası suçların tekrar işlenmesini önlemek için uluslararası barış, güven ve refaha katkıda bulunmadığı aşikardır'' diye konuştu.
''Sivil'' vurgusu
Ramazan Arıtürk, UCM Savcılığının, maddi ve manevi unsurların yanında, öldürülen kişilerin uluslararası insancıl hukuk bağlamında "sivil" statülerini de kabul ettiğini belirterek, İsrail'in gemidekilerin sivil statüde olduğunu bilerek saldırdığını da ifade etti. Arıtürk, UCM'nin, İsrail raporlarında "çatışmacı" olarak gösterilen yolcu ve sivil toplum kuruluşların, "sivilliğine" vurgu yaptığını da söyledi.
UCM'nin Mavi Marmara olayında soruşturma açmamasının, bundan böyle silahsız insani yardım taşıyan konvoylara karşı yapılacak saldırılara kapı açtığını, bunun da uluslararası barış, güven ve refahın bozulmasına neden olacağını kaydeden Arıtürk, UCM'deki adalet mücadelelerini sürdüreceklerini, başvurunun bir devlet başvurusu olduğunu, bu nedenle savcılık kararına karşı itiraz hakklarının bulunduğunu belirtti.
İsrail Dışişleri Bakanlığı
İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail'in, UCM'nin 2010'da Gazze'ye yardım filosunda yer alan Mavi Marmara gemisine yönelik 9 kişinin öldüğü İsrail baskını ile ilgili olarak yapılan başvuruyu soruşturma gereği duymaması kararını tanıdığı belirtildi.
Açıklamada, "İsrail, UCM'nin birincil olarak ön inceleme başlatmasının manasız olduğuna inanmaktadır" denilerek, "Dünyanın en büyük zulümleriyle mücadele etmek için kurulan UCM'nin kaynak ve değerli zamanını asılsız ve siyasi bir yasal sürece harcamasından müteessir olunmuştur" ifadesi kullanıldı.
Bunun bir ön incelemeden ibaret olduğu vurgulanan açıklamada, "Savcı, İsrail askerlerinin meşru müdafaasına gönderme yapmadan dosyayı kapatmayı uygun görmüştür" denilerek, şöyle devam edildi:
"Raporda da belirtildiği gibi, İsrail askerleri gemideki insani yardım delegasyonu olmayan İHH aktivistlerinin şiddetiyle karşı karşıya kalmıştır. Belirtilmelidir ki, savcının İsrail askerlerinin güç kullanımını yasal hale getiren meşru müdafaaya gönderme yapmayan herhangi bir ifadesi, gerçekleri saptıran ve yanıltıcı sonuçlar doğurmaktadır."
Açıklamada, "Savcının 'Tamamlayıcılık ilkesini' göz ardı ederek, Türkiye'de tam olarak görülmüş bir davanın UCM tarafından görülemeyeceğine ilişkin kuralı sorgulamadan dosyayı kapatmış olması" eleştirilerek, İsrail'in hukukun üstünlüğünü koruyarak vatandaşlarının güvenliğini sağlamaya devam edeceği kaydedildi.
