İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi’nin (İSEDAK) 35. Toplantısı, 25-28 Kasım 2019 tarihleri arasında İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlendi. Toplantıya katılan İHH İnsani Yardım Vakfı Genel Sekreteri Durmuş Aydın, özel oturuma katılarak “Kriz Dönemlerinde Gıda ve Tarım: STK’ların Acil Müdehalesi” başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi.
Konuşmasının başında “Afrika’da kuraklık temelinde oluşan gıda krizleri, önemli bir yer tutmaktadır” diyen Durmuş Aydın, “Bu krizlerin yoğun olarak hissedildiği ülkelerde özellikle devlet ve STK işbirliği krizlerin önlenmesinde büyük rol oynamaktadır. Kuraklık, Afrika’da sürekliliği olan ve zamansal olarakta tekrarı bulunan bir kriz sebebidir. Bundan dolayı da kuraklık devamlı kriz nedenidir” diye konuştu. Kriz öncesinde alınacak tedbirlere de değinen Aydın, “Su Temelli Çözüm Önerileri”, “Üretimin Artırılması Temelli Çözüm Önerileri” ve “Eğitim Temelli Çözüm Önerileri” ara başlıklarıyla sunumunu gerçekleştirdi. Aydın, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Su Temelli Çözüm Önerileri”
“Krizlerin engellenmesinde sulama suyuna çiftçinin ulaşımının kolaylaştırılması için su kuyuları veya akarsulardan sulama kanalları yapılması ve derin su kuyusu projelerinin hızlıca hayata geçirilmesi gerekmektedir. Örnek olması açısından önümüzdeki 10 yıllık süreçte yaşanması beklenilen kuraklıkla mücadele amacıyla İHH İnsani Yardı Vakfı, Somali özelinde bir pilot proje yürütmektedir. Proje 2007 yılında başlamıştır. Projenin en önemli ayağını su kuyuları oluşturmaktadır. Kuraklık döneminde kuyuların su debilerinde düşme olduğu gözlemlense de kuruma gözlemlenmemiştir. Kuraklıkta suya erişimiz hayati önemi olduğunun bilinciyle kurumumuz bu güne kadar Somali’de bin 730 yüzey su kuyusu ve 49 tane de solar enerjili derin su kuyusu açmıştır.
“Üretimin Artırılması Temelli Çözüm Önerileri”
Kriz öncesi kırılgan bir seyir izleyen tarımsal üretimler kriz sonrasında çok sert düşüşler yaşamaktadır. Kuraklık gelmeden tarımsal üretim mümkün olduğu kadar artırılmalıdır. Dekar başına alınan verimin artırılması için mutlaka çözüm önerileri geliştirilmek zorundadır. Bunun için başta damlama sulama olmak üzere modern sulama sistemlerinin uygulama alanlarının artırılması gerekmektedir. Yozlaşmış eski ve verimsiz tohumların yerine verimi yüksek tohumların ikamesi ve bu yeni tohumların en az 2 yıl sürecek olan uyum ve adaptasyon ekimlerinin yapılması gerekmektedir. Bu çalışma Somali özelinde 2013 yılında başlatılmış olup 2019 yılı itibarıyla sürdürülebilirlik noktasında 6. yılını tamamlamıştır. Üretimin temeli olan çiftçi eğitim merkezlerinin kurulması da hayati bir önem taşımaktadır. Tarımsal bilginin araştırma merkezlerinden çıkıp üreticiye ulaşması durumunda bir anlamı vardır. Bu bağlamda İHH İnsani Yardım Vakfı, bir çiftçi eğitim programı olan Somali Tarım Okulları projesini 2011 yılında hayata geçirmiştir. Proje 2019 yılı itibarıyla halen devam etmekte olup sürdürülebilirlik noktasında 8. yılını tamamlamıştır. Bu vesile ile ben de desteklerinden ötürü Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’na (TİKA) teşekkürlerimi sunuyorum.
“Eğitim Temelli Çözüm Önerileri”
Bir ülkenin asıl zenginliği mesleki yetkinliğe sahip yetişmiş insan gücüdür. Tarım sektörü her segmentte kalifiye elemana ihtiyaç duyan üretim temelli ve az gelişmiş ülkelerde nüfusun yarısından fazlasının istihdam edildiği özel bir sektördür. Tarımsal üretimde ara eleman ihtiyacının karşılanması için gereken insan gücü için 2014 yılında İHH İnsani Yardım Vakfı Somali’de bir ziraat meslek lisesi inşa etmiştir. 2019 yılı itibarıyla Somali Anadolu Ziraat Meslek Lise’miz, 3. dönem mezunlarını vermiştir. Tarımsal üretimin büyük arazilerde planlanması, ülke çapında makro üretim planlarının yapılması ve devletin tarım politikalarının oluşturulması için ziraat mühendislerinin eğitim görecekleri ziraat fakültelerinin kurulması ve desteklenmesi özellikle yeni gelişmekte olan tarım toplumu ülkeler için çok önemlidir. İHH İnsani Yardım Vakfı, 2014 yılında başkent Mogadişu’da inşa ettiği üniversite kampüsünde 2019 yılı itibarıyla 5. eğitim öğretim dönemine başlamış ve ilk mezunlarını vermiştir. Bu hedef doğrultusunda 2018 yılında başkent dışında 2. ziraat fakültemiz kuruldu. 2019 yılında da 3. ziraat fakültemizi farklı iklim yapısına sahip başka bir şehirde hayata geçirdik.”
“Belirli bir bütçenin kalıcı çözümlere aktarılması gerekiyor”
Durmuş Aydın, konuşmasının sonunda kriz sonrası alınacak tedbirlere değindi:
“Kriz anında uzun vadeli stratejik kalkınma programlarına zaman ayrılması zordur. Açlık temelli krizlerin çözümünde hızlı hareket etmek ve imkanları; gıda, sağlık, su ve sanitasyon gibi konularda değerlendirmek en gerçekçi çözümdür. Bununla beraber krizin yaşandığı ülkede bir ekibin de kriz sonrasında yapılacak işlerle alakalı fizibilite çalışmaları için görevlendirilmesi gerekmektedir. Kriz zamanlarında oluşan fonlar, krizin medyadaki etkisi kayboldukça fonlar azalmakta ve bir zaman sonra bitmektedir. Bu süreç uzun vadeli sürdürülebilir projelerin planlanmasında ve hayata geçirilmesinde ciddi risk oluşturmaktadır. Bu bağlamda kriz sonrasında belirli bir bütçenin kalıcı çözümler için kullanılması önemlidir.“
